Sport - od czego zacząć

Ten post jest skierowany do tych, którzy chcą wprowadzić do swojego życia coś, co zwykle omijali szerokim łukiem i teraz nie wiedzą jak się do tego zabrać. Chodzi o sport. Jeżeli od dzieciństwa nie byłeś zainteresowany sportem, albo zakończyłeś wszelką aktywność fizyczną na pierwszym dniu swojej pracy zawodowej to będzie ciężko. Jak bardzo ciężko będzie, to zależy od wielu czynników, które pewnie znasz. Napiszę w skrócie od czego zacząć i co dalej.

Najpierw zastanów się, co chcesz osiągnąć. Czy chcesz mieć sportową sylwetkę, czy chcesz poprawić swoją sprawność, samopoczucie, stan zdrowia, znaleźć sobie sposób na spędzanie czasu, czy chcesz zaszpanować swoją siłą czy umiejętnością sportową? Każdy sport zazwyczaj spełnia wszystkie wymienione cele, ale w różnym stopniu, dlatego jest istotne, abyś wiedział, co jest dla ciebie priorytetem. Jak ustalisz swoje cele, to będziesz mógł wybrać dyscyplinę. Poniżej opiszę kilka najbardziej popularnych sportów, które można zacząć trenować w każdym wieku. Pomijam sporty doraźne typu nary, żaglowanie itp. Skupiam się na sportach, które można regularnie uprawiać przez cały rok, szeroko dostępnych i niewymagających wielkich nakładów finansowych. Poza tym, przy wyborze dyscypliny kieruj się swoimi predyspozycjami tzn. nie decyduj się na koszykówkę jak masz 160 cm. Jeśli wybierzesz sport, do którego masz uwarunkowania biologiczne, to szybko będziesz robił postępy, które będą motywować cię do dalszego treningu. Ważne, żeby trening sprawiał ci przyjemność, choć na początku pewnie będziesz przechodził przez piekło (większość rezygnuje i nigdy nie dociera do etapu, gdy trening staje się przyjemnością). Wybieraj więc coś, co potencjalnie będzie ci się podobać i gdzie będziesz mógł odnosić sukcesy.

Jak już zdecydujesz się na konkretną dyscyplinę, to nie leć w rozentuzjazmowaniu bezmyślnie machać ciężarami, walić w worek bokserski, czy biegać. Poczytaj dokładnie o danym sporcie i zaczynaj treningi pod okiem instruktora, czy trenera, nawet jak ci się wydaje, że wszystko wiesz. Bezmyślne walenie w worek nie zrobi z ciebie boksera. Nawet bieganie nie jest takie proste, jakby się wszystkim wydawało. Jak widzę ludzi biegających w parku, to ok. 70% wykonuje jakieś dziwne, nieskoordynowane ruchy, czasem nawet bez zauważalnej sekwencji biegu. Wygląda to jak inwazja na park osobników zainfekowanych wirusem T.  Jeżeli na początku nie nauczysz się poprawnej techniki (biegania, ćwiczeń siłowych, gry w tenisa itd.), to potem będziesz musiał włożyć znacznie więcej wysiłku w wyplenienie błędów i zastąpienie ich poprawną techniką. Używając złej techniki jesteś narażony w większym stopniu na kontuzje i brak satysfakcjonujących efektów. Dodatkowo trener, bardziej doświadczeni koledzy z klubu oraz odpowiednia literatura pozwoli ci zaznajomić się z ważną teorią: jaką intensywność,  częstotliwość treningów dobrać na początek, potem - jak różnicować treningi, kiedy robić przerwy od treningów, w jaki sposób motywować się, jak szybko regenerować się po treningu, itd.

Kulturystyka

Typowe ćwiczenia kulturystyczne nastawione są na rozwój mięśni, głównie na ich wielkości, a mniejsze znaczenie ma tu ich siła (choć też ten cel jest realizowany). Generalnie body building jest najlepszy dla osób, których priorytetem jest zwiększenie masy mięśniowej. Poza tym zyskuje się siłę statyczną i wytrzymałość. Wykonywanie jedynie treningu kulturystycznego zwykle zmniejsza szybkość i zwinność.

Kalistenika (ang. calisthenics)

To ćwiczenia siłowe wykonywane z wykorzystaniem masy własnego ciała. Tutaj podobnie jak w kulturystyce można zwiększyć masę mięśniową, ale już nie w tak wielkim stopniu. Poza tym ćwiczenia w kalistenice rozwijają też koordynację, równowagę oraz mięśnie stabilizujące, gdy jest ona rozbudowywana o elementy gimnastyki sportowej (wykonywanie „planche”, „front lever”) dzięki czemu nabyta siła jest bardziej użyteczna, a osoba bardziej sprawna.

CrossFit

To zajęcia, które mieszają ćwiczenia siłowe (obciążenie masą własnego ciała, jak i z ciężarami) oraz elementy lekkoatletyki. Trening siłowy jest dynamiczny, czyli rozwija siłę eksplozywną. Crossfit wpływa na bardzo kompleksowy rozwój organizmu. Możemy dzięki niemu w równym stopniu spalić tłuszcz, jak i nabrać muskulatury. Zyskujemy przy tym siłę i szybkość, oraz dodatkowo dzięki elementom lekkoatletycznym - wydolność tlenową i większą wytrzymałość. Generalnie polecany dla osób, którym zależy na wszechstronnym rozwoju fizycznym.

Bieganie i sporty, w których ono dominuje (piłka nożna, koszykówka, tenis, squash itd.)

Samo bieganie jest najlepszym sposobem na uzyskanie większej wydolności tlenowej oraz jednym z najlepszych sposobów wspierających redukcję wagi. W dużym stopniu wpływa też na dobre samopoczucie. Pozostałe sporty dają ten sam efekt, co bieganie z tym, że rozwijają dodatkowo partie mięśni najbardziej zaangażowane w poszczególnych dyscyplinach (np. w koszykówce staw skokowy będzie bardziej obciążony niż w piłce nożnej, w tenisie obręcz barkowa - niestety asymetrycznie). Te sporty są zazwyczaj najciekawsze i zwykle nie są kojarzone z ciężkim, monotonnym treningiem, a raczej z przyjemną rozrywką.

Pływanie

Pływanie zwiększa naszą wydolność i pozwala redukować tkankę tłuszczową. Jednak pływanie polecam bardziej jako formę aktywności uzupełniającą główną dyscyplinę, którą uprawiamy. Jest to bardzo dobry sposób na regenerację organizmu np. po ciężkim treningu siłowym.

Joga

Joga to zupełnie inna aktywność fizyczna od już opisanych. Najbardziej kojarzy się wszystkim z rozciąganiem mięsni, i jest to prawdą. Joga to świetny stretching. Jednak największą zaletą jogi jest to, że rozwija ona  szczególnie ważne mięśnie stabilizujące  (lokalne i globalne) tzw. centrum w obrębie kręgosłupa. Te mięśnie są odpowiedzialne za poprawną postawę ciała i gdy są osłabione powodują różnorodne dolegliwości bólowe oraz wpływają na osłabienie mięśni typowo ruchowych. Przyczyną dysfunkcji lokalnych mięśni stabilizujących może być siedzący tryb życia i ogólne osłabienie wszystkich grup mięśniowych lub paradoksalnie intensywny trening globalnych mięśni ruchowych, jednakże ukierunkowany na ich estetyczne wymodelowanie, z zaniedbaniem elementów treningu stabilizującego. Joga poprzez intensywne rozciąganie i ćwiczenie mięśni stabilizujących koryguje wszelkie asymetrie w ciele, zmniejsza lub likwiduje dolegliwości bólowe, relaksuje. Dlatego joga jest aktywnością fizyczną, która znacząco poprawia samopoczucie fizyczne i komfort życia.

Sporty walki

Sporty walki to ciekawy sposób na wszechstronny rozwój fizyczny. Do walki (niezależnie od stylu) potrzebna jest szybkość, siła, wytrzymałość, wydolność tlenowa, zwinność. Dlatego trenowanie jakiegokolwiek stylu walki daje podobne korzyści fizyczne. Aby dokonać wyboru stylu trzeba popatrzeć dodatkowo na inne aspekty (uderzany czy chwytany, z możliwością rywalizacji w zawodach lub nie, nastawiony na sport czy też z elementami tradycji, jak skuteczny w realnym starciu, jak szybko można go opanować).

Wiele osób przy wyborze sportu walki bierze pod uwagę jego skuteczność w samoobronie czy po prostu w realnej walce na ulicy. Skuteczność stylów walki pokazują organizowane zawody w formule mix martian arts (MMA). Style chwytane dominują nad uderzanymi. Najlepsze chwytane style to zapasy i brazylijskie jui-juitsu (BJJ), a uderzane to boks i muay  thai. Jeśli zależy ci na maksymalnej skuteczności to są kluby, które oferują przekrojowe treningi MMA. Jeżeli chcesz w jak najkrótszym czasie opanować technikę by móc podjąć walkę na ringu czy też mieć znaczącą przewagę nad osobą nie mającą nic wspólnego ze sportami walki to proponuję boks. Wszystkie inne style wymagają długiego czasu treningów by były przydatne w praktyce. Niektóre prawie w ogóle nie sprawdzają się w realnej walce np. wszelkiego typu karate, kung-fu, aikido, capoeira.

Jeżeli na początku, gdy zaczynałeś  treningi były one dla ciebie wyłącznie torturą i po 3-6 miesiącach (w zależności od dyscypliny) nic się nie zmieniło oraz dodatkowo nie widzisz zadowalających efektów tych tortur to zrezygnuj. Zrezygnuj z dyscypliny, którą wybrałeś i spróbuj inną. Każdy organizm reaguje w różnym stopniu na dany rodzaj treningu. Może starałeś się być maratończykiem mając predyspozycje do biegów sprinterskich albo wybrałeś uderzane sporty walki, a twoim przeznaczeniem jest grappling. Wielu przeciętnych sportowców stawało się mistrzami po zmianie dyscypliny.